In de rubriek ‘Grondig gesprek’ discussiëren we met onze medewerkers over prikkelende standpunten. Dit keer gaan we met onze tuin- en landschapsontwerper Remko Dijkstra in gesprek over de stelling: een tuin levert een waardevolle bijdrage aan de natuur.

Wat is natuur volgens jou?
“Hier kan over gediscussieerd worden. Het hangt in mijn optiek af van hoe je jezelf ten opzichte van je omgeving ziet. Ben je als mens onderdeel van de natuur of ben je erboven verheven? Ikzelf vind dat de mens er een onderdeel van is. Oftewel, álles wat leeft is natuur. In de afgelopen jaren is in de landbouw gefocust op één soort gewas. Dat wordt ook wel een monocultuur genoemd. Deze werkwijze is helaas ook door gedruppeld naar tuinen. Hierdoor is de biodiversiteit sterk achteruit gegaan. Wij hebben de taak én verplichting om ons los te trekken van de monocultuur en rekening te houden met biodiversiteit. Als mensheid hebben we hier zeker invloed op. Dit kan door bijvoorbeeld in te spelen op biodiversiteit en vergroening. Dit kan op grote, maar ook kleine schaal. We willen gebruik maken van voordelen die de natuur ons biedt. Juist door te leren van wat de natuur ons al geeft, kunnen we gezamenlijk de beïnvloeding op de natuur positief maken. Alle beetjes helpen.”

Wat voor meerwaarde heeft de natuur voor jou?
“Natuur wordt tegenwoordig nog steeds vaak bekeken als kostenpost. Het heeft inderdaad niet altijd direct een waarde in geld, maar er zijn andere manieren waarop het waardevol is. Groen groeit, dus de waarde neemt met de jaren toe. Bovendien ervaren mensen een groene omgeving als prettiger. Het is dan ook wetenschappelijk bewezen dat een groene omgeving gezond is: het concentratievermogen verhoogt, stress vermindert en lichamelijke klachten zoals die bij astma nemen af. Niet alleen voor mensen, maar ook voor de aarde is groen essentieel: het levert verkoeling op, water wordt beter afgevoerd en de luchtkwaliteit verbeterd. Bovendien zorgt het voor voedselvoorziening en een habitat voor insecten en andere dieren. Je draagt dus bij aan een betere leefomgeving voor mens en dier. Daarom moeten we massaal meer investeren in groen.”

Kunnen we massaal meer investeren in groen door nieuwe planten aan te planten?
“Het hangt enorm af van de buitenruimte in kwestie. We starten met het inventariseren van de bestaande situatie door middel van de BuitenWaarde-scan. Een onderdeel daarvan is het op waarde zetten van het groen. Sommige buitenruimtes zijn al behoorlijk groen. Dan kun je ervoor kiezen om bepaalde delen te behouden. In mijn optiek is een tuin een plek waar je je vermaakt en ontspant. Onze meerwaarde zit in het combineren van de gebruikswensen met ruimte voor natuur. Wij hebben de kennis in huis om er een prachtig en biodivers geheel op maat van te maken.”

Is het niet enorm zonde om bestaand groen te verwijderen om een nieuwe tuin aan te leggen?
“Het hoeft niet zonde te zijn. Het gaat om het resultaat aan het einde van de streep. Als je bij wijze van spreken een stuk bos weghaalt, dan ontstaat er misschien een grasland waar weer andere dieren voorkomen. Het gaat om diversiteit. Er mag verandering zijn, de uitdaging ligt erin dat er geen monocultuur ontstaat. Er mag dus iets weggehaald worden; als er maar iets voor terugkomt wat in waarde kan groeien en resulteert in een grotere diversiteit.”

Het oog wil ook wat. De buitenruimte kan toch niet netjes blijven als je biodivers werkt?
“Volgens mij heeft dit veel te maken met jouw instelling. Zie je een meerwaarde van groen in? Het vallen van de bladeren, sneeuwval, het ontstaan van bloesem en bladvorming is allemaal een onderdeel van het natuurlijk proces. Ik vind het er mooi uitzien. Wist je dat je er zelfs je voordeel mee kunt doen? Zo levert dood blad een bijdrage aan het bodemleven, waardoor je planten beter groeien. In plaats van alles enorm strak te houden, kun je je werkwijze ietsje aanpassen. Hierdoor speel je in op natuurlijke processen. Tijdens het adviesgesprek voor een project denken wij hierin mee en laten zien wat de mogelijkheden zijn. Wij willen je graag inspireren en laten beleven wat natuur kan betekenen in een tuin.”

Hoe laat je de natuur in de buitenruimte het beste tot zijn recht komen?
“In elk ontwerp zoek ik een tussenweg in functionaliteit en natuur. Wij ontwerpers houden rekening met waar bepaalde beplanting het beste tot zijn recht komt. Er zijn bijvoorbeeld plantensoorten die veel insecten aantrekken. Deze kunnen het beste op een rustig plekje in de tuin staan. We maken een beplantingsplan waarin we kijken naar de eigenschappen van de plant. De optimale positie wordt op deze manier gekozen. Ook kijken we naar de binnenruimte en maken we keuzes die ervoor zorgen dat de buitenruimte een verlengstuk wordt van een leefomgeving. Ik stel mezelf de vraag: wat zijn de klant- en plantbehoeftes en wat past daarbij? Op deze manier ontstaat er een buitenruimte met een functie voor mens én natuur.”

Uitgelicht: Grondig gesprek: “Elke basisschool moet een natuurlijk speelplein hebben.”